สจล. เปิด"ศูนย์วิเคราะห์โครงสร้างรับแรงแผ่นดินไหว"

          สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ประกาศเปิดตัว ศูนย์วิเคราะห์โครงสร้างรับแรงแผ่นดินไหว (K-EQSAN) ซึ่งเป็นศูนย์วิจัยและวิเคราะห์โครงสร้างอาคารเพื่อยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยของอาคารทั่วประเทศ

          รองศาสตราจารย์ ดร.คมสัน มาลีสี อธิการบดี สจล. กล่าวว่า การจัดตั้งศูนย์วิเคราะห์โครงสร้างรับแรงแผ่นดินไหว (KMITL Earthquake Structural Analysis Nexus หรือ K-EQSAN) สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของสถาบันในการเสริมสร้างความเชื่อมั่นในความปลอดภัยของโครงสร้างอาคารภายใต้แรงแผ่นดินไหว ซึ่งจะช่วยลดความตื่นตระหนกของผู้ใช้งานอาคารและส่งเสริมการปฏิบัติตนอย่างถูกต้องในสถานการณ์ฉุกเฉิน

          ภายหลังจากแผ่นดินไหว ผู้ใช้งานอาคารก็ยังวิตกกังวลต่อกับรอยร้าวหลากหลายประเภทที่เกิดขึ้นกับตัวอาคาร ซึ่งถึงแม้ว่า รอยร้าวถ้าไม่ได้เกิดขึ้นกับโครงสร้างหลักนั้น จะไม่จำเป็นต้องกังวลมาก แต่ความไม่แน่ใจของผู้ใช้อาคารก็ยังคงมีอยู่ ดังนั้น สจล. ซึ่งมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางในด้านโครงสร้างภายใต้แรงแผ่นดินไหวโดยตรง จะเป็นศูนย์กลางด้านการวิเคราะห์โครงสร้างภายใต้คลื่นแผ่นดินไหว เสนอแนวทางการป้องกัน รวมทั้งการเสริมกำลังให้กับตัวอาคาร และถ่ายทอดองค์ความรู้ สร้างความเชื่อมั่นให้กับสังคมไทยได้ในวงกว้าง

          โดยรองศาสตราจารย์ คมสัน มาลีสี อธิการบดี สจล. ระบุว่า เหตุการณ์แผ่นดินไหวที่ส่งผลถึงไทยในครั้งนี้ ควรถูกจดจำในฐานะ "ความอับอายของประเทศ" ที่ยังละเลยต่อการสร้างมาตรฐานความปลอดภัยขั้นพื้นฐาน ซึ่งแนวคิดสำคัญของศูนย์ฯ คือ การเปลี่ยนกรอบแนวคิดจาก "สร้างให้แข็งแรงไม่เสียหาย" มาเป็น "สร้างให้ยืดหยุ่นเสียหายได้บางส่วนโดยไม่ถล่ม" ซึ่งต้องอาศัยหลักวิศวกรรม ส่วนความเสียหายจากแผ่นดินไหวครั้งนี้ อาจไม่ใช่ความสูญเสียในเชิงโครงสร้าง แต่เป็นการเผยช่องโหว่เชิงระบบ ที่ต้องได้รับการแก้ไขโดยไม่รอให้เกิดโศกนาฏกรรมครั้งใหญ่

        ดังนั้น ถ้าผู้ใช้งานอาคารมีความเชื่อมั่นว่า ภายใต้แรงแผ่นดินไหวอาคารอาจจะมีความเสียหายแต่ไม่พังทลายทันที ก็จะสามารถปฏิบัติตัวภายใต้สถานการณ์แผ่นดินไหวและสามารถหลบหนีออกจากอาคารได้อย่างปลอดภัย การที่จะสร้างความมั่นใจดังกล่าวนั้น จริง ๆ แล้วมีองค์ความรู้และนวัตกรรมอยู่หลายประเภทที่สามารถทำได้ เช่น การเพิ่มความเหนียว (Ductility) ของอาคารด้วยเหล็กปลอก, ชิ้นส่วนสลายพลังงาน (Damper) และระบบแยกฐานอาคาร (Isolator) ซึ่งปัจจุบัน เทคโนโลยีดังกล่าวยังมีราคาที่สูง อีกทั้ง การติดตั้งจำเป็นต้องมีการวิเคราะห์อย่างชัดเจนเพื่อให้นวัตกรรมดังกล่าวทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

          ดังนั้น ศูนย์ K-EQSAN จะรับบทบาทในการวิเคราะห์อาคารด้วยคลื่นแผ่นดินไหวโดยตรง ผู้ที่สนใจสามารถนำแบบก่อสร้างอาคารมาให้ศูนย์วิเคราะห์ได้ว่า โครงสร้างจะสามารถรับแรงแผ่นดินไหวในอนาคตได้หรือไม่ และถ้าอาคารมีโอกาสที่จะเสียหายก็จะสามารถแนะนำแนวทางและตำแหน่งของการเสริมกำลังให้ได้ นอกจากนี้ สำหรับอาคารที่มีอายุมากและไม่มีแบบก่อสร้าง ทางศูนย์ก็สามารถจัดหาทีมงานในการสำรวจโครงสร้างเพื่อสร้างแบบจำลองได้เช่นเดียวกัน

          ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ภาณุมาศ ไทรงาม อาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะวิศวกรรมศาสตร์ สจล. กล่าวถึง ในปัจจุบัน นวัตกรรมป้องกันแผ่นดินไหว ยังมีราคาที่สูง ดังนั้น สจล. จึงได้พัฒนานวัตกรรมดังกล่าวจากวัสดุในประเทศ ซึ่งรวมไปถึงวัสดุจากธรรมชาติ เพื่อให้นวัตกรรมดังกล่าวสามารถเข้าถึงได้อย่างสมบูรณ์ภายในประเทศไทย

          ยกตัวอย่าง เช่น ชิ้นส่วนสลายพลังงานจากแรงเสียดทาน (Friction Damper) ซึ่งผลิตโดยวัสดุในประเทศ, การเสริมกำลังของเสาเพื่อรับแรงแผ่นดินไหวโดยใช้เส้นใยธรรมชาติ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังมีการแสดงตัวอย่างผลการวิเคราะห์โครงสร้างด้วยคลื่นแผ่นดินไหว ซึ่งผลการวิเคราะห์สามารถระบุตำแหน่งของความเสียหายในอาคารได้ และยังสามารถทำการทดลองเสริมกำลังด้วยชิ้นส่วนสลายพลังงานลงไปแบบจำลองอาคารเพื่อยืนยันประสิทธิภาพของชิ้นส่วนได้อีกด้วย

          ด้วยองค์ความรู้และเทคโนโลยีเหล่านี้ ศูนย์ K-EQSAN สจล. มุ่งหวังสร้างความมั่นใจให้กับเจ้าของอาคาร ผู้ใช้อาคาร และพร้อมให้คำปรึกษาแนวทางการเสริมกำลังโครงสร้างโดยผู้เชี่ยวชาญ จากที่กล่าวมาทั้งหมดอาจสรุปวิธีการป้องกันแก้ไขได้ 3 ขั้นตอน

3 วิธีป้องกันแก้ไขแผ่นดินไหว
1.การออกแบบการก่อสร้างป้องกันอาคารรองรับแรงสั่นสะเทือน โดยมีผลงานวิจัยที่ชื่อว่า ตัวสลายพลังงาน (แดมเปอร์) ชนิดแรงเสียดทานด้วยวัสดุทางธรรมชาติเพื่อความยั่งยืน (Friction Dampers using Natural Sustainable Material) ซึ่งคุณสมบัติในการเพิ่มค่าความหน่วง (damping ration) เพื่อสลายพลังงานแผ่นดินไหวที่กระทำต่ออาคาร มีค่าสัมประสิทธิ์เสียดทานคงที่ประมาณ 0.50-0.75 มีความคงทนต่อการใช้งาน และในกรณีที่ถูกใช้งานจากแรงแผ่นดินไหวกระทำซ้ำ ๆ สามารถเปลี่ยนแผ่นแรงเสียดทาน (friction pad) ได้ง่าย

2.การออกแบบเสริมกำลังอาคาร โดยมีผลงานวิจัยเรื่อง “การเสริมกําลังโครงสร้างคอนกรีตด้วยเส้นใยธรรมชาติ (Strengthening concrete structure with fiber jacketing) ซึ่งคอนกรีตด้วยเส้นใยธรรมชาติมีคุณสมบัติที่สำคัญคือสามารถเปลี่ยนรูปแบบการวิบัติของอาคารจากเดิมคือ brittle failure (การวิบัติแบบเปราะ, แบบฉับพลันทันที) เป็น ductile failure (แบบเหนียว, แบบชะลอ)

ซึ่งเป็นการวิบัติแบบที่ผู้อาศัยเห็นสัญญาณเตือนก่อนและมีเวลาหนีออกจากอาคารได้มากขึ้น สามารถเพิ่มกำลังการรับแรงอัดคอนกรีต (compressive strength) ได้ ประมาณ 10-20% จากกำลังของคอนกรีตเดิม และสามารถเพิ่มความเหนียว (Ductility) ให้กับโครงสร้างคอนกรีตได้ประมาณ 1.5-2 เท่าของความเหนียวเดิม

3.การซ่อมแซมแก้ไขตัวอาคารหลังจากแผ่นดินไหว หรือแรงสั่นสะเทือน ทั้งนี้การแก้ไขต้องเป็นไปตามหลักของวิศวกร และผู้เชี่ยวชาญที่วางแผนและปรับปรุงแก้ไขให้เหมาะสมกับแต่ละอาคารที่มีลักษณะแตกต่างกันไป

          การจัดตั้งศูนย์วิเคราะห์โครงสร้างรับแรงแผ่นดินไหว (K-EQSAN) ถือเป็นก้าวสำคัญของ สจล. ในการเสริมสร้างความตระหนักรู้และความมั่นใจในความปลอดภัยของโครงสร้างอาคารทั่วประเทศ ศูนย์พร้อมให้คำปรึกษาในด้านการเสริมกำลังให้กับอาคารและโครงสร้างทุกประเภท

          นอกจากนี้ ศูนย์ยังให้ความสำคัญกับการพัฒนานวัตกรรมการป้องกันแผ่นดินไหวที่มีราคาย่อมเยา โดยใช้วัสดุภายในประเทศและวัสดุจากธรรมชาติ เพื่อให้เจ้าของอาคารสามารถเข้าถึงและนำไปใช้ได้อย่างทั่วถึง ทั้งนี้ ศูนย์ยังครอบคลุมการให้บริการในการวิเคราะห์อาคารภายใต้ภัยพิบัติอื่น ๆ เช่น พายุ เพื่อเสริมสร้างความปลอดภัยและความมั่นคงให้กับโครงสร้างอาคารในทุกสถานการณ์

Links ข่าว สจล. เปิด"ศูนย์วิเคราะห์โครงสร้างรับแรงแผ่นดินไหว" (K-EQSAN)  ยกระดับมาตรฐานความปลอดภัยอาคารทั่วประเทศ 

1. https://news.ch7.com/detail/795809 
2.  https://youtu.be/sjGerAj9Qjw  NBT 
3. https://www.prachachat.net/education/news-1791633 
4. https://www.tnnthailand.com/social/195681/    
5.  https://www.lokwannee.com/web2013/?p=483530 
6. https://www.biztosuccess.com/archives/122015 
7. https://www.thestorythailand.com/10/04/2025/151462/ 
8. https://brickinfotv.com/news/271941 
9. https://www.telecomlover.com/2025/04/11/kmitl-k-eqsan/ 
10. https://www.techmoveon.com/tech/kmitl-earthquake-structural-analysis-nexus/ 
11. https://themasterth.com/?p=99610 
12. https://www.newslive-thailand.com/?p=29759 
13. https://dailytimesthai.com/?p=45679 
14. http://www.insightoutstory.com/2025/04/k-eqsan.html?m=1 
15. https://songsiam.net/?p=nd&post_id=1257 
16.     https://www.bluechipthai.com/information-สจลเปิดศูนย์วิเคราะห-3134393531 
17.  https://www.thailandtimes.net/2025/04/k-eqsan.html 
18. https://www.goaheadnews.com/2025/04/k-eqsan.html 
19. https://www.onceinalifetime.in/2025/04/k-eqsan.html 
20. http://www.thaimlmnews.com/สจล-เปิดศูนย์วิเคราะห์/ 
21. https://th.postupnews.com/2025/04/kmitl-k-eqsan.html 
22.  https://mileday365.com/kmitl-earthquake-structural-analysis-nexus/ 
23.  https://ujunctionnews.com/archives/43868 
24. http://bizofthai.com/archives/13575 
25. https://greenthaibiznews.com/?p=2863 
26.  https://skytimeonline.com/archives/11265 
27. http://www.todayvariety.com/2025/04/k-eqsan.html 
28. http://entertain.enjoyjam.net/forum//index.php?topic=112883.msg154156#msg154156 
29. https://thailandopener.blogspot.com/2025/04/k-eqsan.html   
30.   https://updatenewsthailad.blogspot.com/2025/04/k-eqsan.html  
31. https://www.youtube.com/watch?v=YXXh14bkRKk 
32. https://www.youtube.com/watch?v=iEJEhPCUt4Y 
33. https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02ec2mBdboJNxptZdEF8mVzTNnJw4VWAPDn9rMR9hX6NdnB2CSxxmoY65xW9y3hPhul&id=100063828811919 
34.   https://www.facebook.com/share/v/14Jjc6i68cK/?mibextid=WC7FNe 
35.  https://www.facebook.com/share/v/1Bq26y6fqx/?mibextid=WC7FNe 
36.  https://www.facebook.com/share/v/164HbZZJy2/?mibextid=WC7FNe 
37. https://www.facebook.com/share/v/19nmKmaDDC/ 
38.  https://www.facebook.com/share/v/1EHSpNRLDj/ 
39. https://vt.tiktok.com/ZSrasnFuR/     
40. https://www.instagram.com/reel/DISNseayF6t/?igsh=MTZzOHhqcTF4bXF3bA== 
41. https://x.com/ujunctionnews/status/1910491717570355325?t=V2FX6kxhIQbIK6xUjpg5lg&s=19  
42.  https://www.facebook.com/share/v/18wcxNkR6s/ 
43. https://vt.tiktok.com/ZSraGw1AM/ 
44. https://www.instagram.com/reel/DISPphwyS-T/?igsh=aGk5ZzFzcTd6cm1s 
45. https://x.com/bizofthai/status/1910492730591240665?t=Varb0k2WlGqxvUfW7xyn6Q&s=19 
46. https://www.facebook.com/share/v/1EVF26zQmq/ 
47. https://www.facebook.com/share/v/1BKGkj6Vte/